Το αλώνισμα της φακής

Τι είναι το παραδοσιακό αλώνι .Η σχέση μας με τα όσπρια και τα δημητριακά έχει πολύ βαθιές ρίζες στους αιώνες.

ο αλώνι, είναι μεσαιωνική ελληνική λέξη, ελληνιστική κοινή = ἁλώνιον, υποκοριστικό τής λέξης ἅλως, είναι ένας κυκλικός επίπεδος χώρος που χρησιμοποιούνταν για το αλώνισμα των δημητριακών, αλλά και για την αποξήρανση της σταφίδας.

Τα αλώνια ήταν στρωμένα με πέτρινες πλάκες και φκειάχνονταν, κοντά στα χωριά και σε υψώματα, σε σημεία που να φυσούν άνεμοι κυρίως δυτικοί και βόρειοι.

Πρίν αλωνίσουν, φρόντιζαν να προετοιμάσουν το αλώνι. Πρώτα απ΄ όλα, έπρεπε να καλύψουν τα μικρά διάκενα των πλακών με τις οποίες ήταν στρωμένο το αλώνι, για να μη χάνεται ο καρπός. Έπαιρναν χώμα αργιλώδες, το αναμείγνυαν με κοπριά ζώων κι έφκειαχναν μία αργιλώδη λάσπη με την οποία γέμιζαν όλα τα διάκενα των πλακών. Ύστερα από λίγες ώρες, η λάσπη αυτή είχε ξεραθεί και τα διάκενα είχαν πλήρως καλυφθεί, έτσι δεν χάνονταν ο σπόρος. Εξέταζαν όλες τις πλάκες και φρόντιζαν ώστε να μην κουνιούνται κατά το πάτημα. Έστηναν κατακόρυφα και στέριωναν γερά στο κέντρο του αλωνιού τον στιχερό, τον τρόϊρο, τον στρόϊρο. Όταν τέλειωναν μ΄ αυτές τις προπαρασκευαστικές εργασίες, σκούπιζαν τ΄ αλώνι πάρα πολύ καλά. Το αλώνι έτσι περιποιημένο, ήταν έτοιμο για το αλώνισμα.

Μετά το θέρισμα οι γεωργοί μάζευαν τους καρπούς (σιτάρι, κριθάρι, βρώμη, σίκαλη, ρεβίθια, φακές) σε δεμάτια γύρω απ' τ' αλώνια κι έκαναν τις θημωνιές.

Όταν τ΄ αποφάσιζαν, έριχναν στο αλώνι, τα δεμάτια και μ΄ ένα ή περισσότερα ζώα, άλογα, ή γαϊδούρια πάταγαν τα δεμάτια κι έβγαινε ο καρπός.